Links Nederland smeekt om stimulerende maatregelen voor de economie, terwijl structurele nodig zijn. Reken voorlopig maar niet op de politiek, stelt Errol Keyner.
De roep om de economie te stimuleren is begrijpelijk. Wanneer de overheid nog meer geleend geld in de economie pompt, zal een deel goed terechtkomen. De werkloosheid zal minder snel stijgen. Het consumentenvertrouwen krijgt een duwtje in de rug. Zodra de economie lekker loopt, lossen we de toegenomen staatsschuld wel op, biddend dat ondertussen de overheid goedkoop kan blijven lenen.
Dit is niet uitsluitend een links geluid, want het wekt warme gevoelens op bij veel ondernemers (die consumenten graag zien consumeren) en economen van de zogenaamde “Keynes-school”.
Politiek vlucht voor structurele maatregelen
Hoewel ze over nut en wenselijkheid van stimuleren van mening verschillen, erkennen vrijwel alle economen dat Nederland (vooral) structurele maatregelen nodig heeft.
Flexibilisering van arbeid, liberalisering van huurwoningmarkt, afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, vereenvoudiging van het belastingsysteem (vlaktaks) en verbetering onderwijs zijn enkele voorbeelden. Over de noodzakelijke omvang van de overheid zal worden gesteggeld, maar een verkleining ligt voor de hand, waarbij zoveel mogelijk taken en verantwoordelijkheden bij burgers en bedrijven liggen.
Bij al deze ingrijpende maatregelen wordt naar de politiek gekeken. Tevergeefs. Tegenpolen VVD en PvdA nemen elkaar in een houdgreep. En dat gaat nog even duren, want de desastreuze peilingen belemmeren een voortijdige kabinetsval.
Het kabinet ziet af van een integraal consistent beleid voor de lange termijn, maar probeert via lastenverzwaringen en incidenteel gebruik van de kaasschaaf het begrotingstekort onder drie procent te krijgen.
Op de handen zitten
Cynisme is onterecht, want het kan erger. Namelijk indien het kabinet wel structurele maatregelen neemt, maar de verkeerde (zoals nog ingrijpendere nivellering), of inconsistente waarbij de ene maatregel tegen de andere indruist.
Nietsdoen kan lonen. Dat bewijst een herstellend België, nadat het een recordtijd een demissionaire regering had.
De Nederlandse ministersploeg kan ook een voorbeeld nemen aan de meest succesvolle Europese politica van dit moment, Angela Merkel. Zij heeft Duitsland door de crises geleid door…vrijwel geen grote beslissingen te nemen. Terend op het werk van haar voorganger, heeft ze waarschijnlijk vele kansen om een nog steviger fundament te bouwen voor de toekomst laten liggen. Maar ze heeft weinig schade aangericht.
Een mooie ambitie voor VVD en PvdA. De visie komt later wel.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel.
